رژیم غذایی

برای آنکه نتایج رژ‌یمی را که برای کاهش وزن گرفته‌ایم حفظ کنیم، نخست باید از مکانیسم این کار آگاه باشیم. برای مثال در برخی ر‌ژیم‌های لاغری، بجای کاهش چربی که عامل اصلی اضافه وزن محسوب می‌شود، آب بدن کاهش یافته و سلول‌ها فقیر می‌شوند.

این نوع لاغری خیلی زود و با گذشت مدت کوتاهی به حالت اولیه بازمی‌گردد. در این حالت، پس از مدتی تنها چیزی که نصیب بدن می‌شود تشنگی و ضعف مفرط است. موردی که می‌تواند انگیزه‌ای برای مصرف بیشتر مواد غذایی چرب، شیرین و پرکالری باشد و در نهایت به افزایش وزن بیشتر منجر شود.

اما رژیم گرفتن به قصد لاغری، همیشه هم تا این حد ناامید کننده نیست! رژیم‌های مناسبی با کالری کم وجود دارند که با آنها می‌توان ضمن حفظ سلامتی و همراه با رساندن مواد کافی به بدن، وزن را کاهش داد.

موضوع مهم این است که نه تنها نوع رژیم بلکه سایر رفتارها و سبک زندگی ما نیز بر این موضوع و تعیین وضعیت فیزیکی، وزن و توده بدنی موثرند. از جمله نمی‌توان از تاثیر تحرک بدنی و نوع و زمان تغذیه افراد در وزن آنها چشم پوشی کرد.

چگونه لاغری پایدار را تجربه کنیم؟

باید پذیرفت که حتی بهترین ر‌ژیم لاغری هم بدون آنکه با مراعات نکات دیگر در رابطه با حفظ وزن همراه باشد، موفق نخواهد بود. اما این نکات و ویژگی‌ها کدامند؟

تحرک بدنی، شرط اول حفظ تعادل در وزن:

افزایش وزن رابطه مستقیمی با کالری دریافتی دارد. به همین جهت، اگر بتوان مقدار قابل ملاحظه‌ای از کالری دریافتی را مصرف نمود، کنترل وزن بسیار آسان‌تر می‌شود. فرقی نمی‌کند که این کار را با ورزش حرفه‌ای انجام می‌دهید یا رقص، با کارهای جسمانی یا راهپیمایی روزانه، مهم این است که بتوانید نسبت دریافت کالری روزانه را با مصرف آن به تعادل برسانید.

خوب غذا بخوریم و لاغر بمانیم!

یکی دیگر از راهکارهای مفید و موثر برای ثابت و متعادل نگه‌ داشتن وزن بدن، مصرف درست، به اندازه و بموقع غذاست. شاید باورش سخت باشد اما برای بسیاری از افراد، راه حل مشکل چاقی، رعایت زمان و میزان غذایی است که مصرف می‌کنند.

مصرف غذا در زمان نامناسب نه‌تنها نیاز بدن را به مواد لازم برطرف نمی‌کند، بلکه موجب انباشته شدن توده چربی و حجیم و نامتناسب شدن اندام‌ها شده و علاوه بر چاقی بیماری‌هایی را نیز بدنبال خواهد آورد.

جنگ با ریشه‌های ارثی چاقی

یکی از موانع بزرگ در حفظ نتایج رژیم لاغری، مشکلات ژنتیکی است که افراد دارای زمینه ارثی افزایش وزن را در رژیم‌های کاهش وزن ناکام می‌گذارد. اما خوشبختانه این پایان داستان نیست.

در کنار انواع رژیم‌های لاغری، جراحی‌های مخصوص برای این کار نیز ابداع شده است. برای افرادی با مشکلات جدی در این زمینه و به تشخیص پزشک متخصص، اجرای همزمان ر‌ژیم و اعمال جراحی دستگاه گوارشی که با کاهش اشتها همراه هستند می‌تواند بسیار مفید و کارساز باشد.

اگر کار به این ترتیب از پیش برود، به‌جرات می‌توان گفت حتی چاقی ارثی هم نخواهد توانست تاثیر رژیم لاغری را خنثی کند.

تعادل در خواب یعنی تعادل در وزن

نتایج تحقیقات سال‌های اخیر در کلینیک‌های سلامتی نشان می‌دهد که خواب کافی به‌دلایل مختلف می‌تواند رژیم لاغری را موفقیت‌آمیز‌ و تثبیت کند. این کار با تنظیم سوخت و ساز و هورمون‌های بدن به کاهش وزن کمک می‌کند. علاوه بر موارد پزشکی، تاثیر روانی خواب کامل بر کاهش وزن از جهت نظم در ساعت بیولوژیک بدن نیز بسیار جالب است. از نظر علمی ثابت شده که خواب بموقع و کافی، عملکرد هورمون‌های جذب چربی را در بدن به تعادل می‌رساند.

کلام آخر

این روزها کاهش وزن و ثابت نگه داشتن آن با انواع رژ‌یم لاغری بسیار متداول و پرطرفدار است. اما باید اذعان کرد موفقیت این نوع رژیم، به عوامل متعددی بستگی دارد. از مهم‌ترین این موارد تحرک بدنی، رعایت عادات غذایی سالم و خواب منظم را می‌توان نام برد.

گروه‌هاي اصلي مواد غذايي

گروه نان و غلات

مواد غذایی از جمله نان، برنج، ماکارونی، رشته، گندم، جو و ذرت در این گروه قرار دارند كه منبع کربوهيدرات‌هاي پيچيده، فيبر و همچنين ويتامين‌هاي گروهB ، آهن و پروتئين هستند و نقش تأمين انرژي را در بدن ايفا مي‌كنند.

گروه سبزي‌ها

انواع سبزي‌هاي برگ‌دار، انواع کلم، هويج، بادمجان، نخود سبز، لوبيا سبز، انواع کدو، فلفل، قارچ، خيار، گوجه فرنگي، پياز و سيب‌زميني در این گروه دسته‌بندي مي‌شوند كه در مقايسه با سايرگروه‌ها داراي انرژي و پروتئين کمتر و فيبر، ویتامین‌هایA ،B ، C و مواد معدني از جمله پتاسيم و منيزيم بيشتري هستند.

گروه میوه‌ها

انواع میوه‌ها، آب‌ميوه‌هاي طبيعي، کمپوت ميوه و ميوه‌هاي خشک ( خشک‌بار)، در این گروه جای دارند كه در مقايسه با گروه‌هاي ديگر، انرژي و پروتئين کمتر و فيبر، ويتامين و مواد معدني بيشتري دارند.

گروه گوشت و حبوبات

انواع گوشت قرمز،گوشت سفيد، تخم مرغ، حبوبات و مغزها در اين گروه دسته‌بندي مي‌شوند و نقش مهمي در تأمين پروتئين بدن دارند. مواد غذايي اين گروه علاوه بر پروتئين كه ماده سازنده بدن است و از اسيدهاي آمينه ضروري و غيرضروري تشکيل شده‌است، داراي دو عنصر مهم و ضروري؛ يعني آهن و روي هستند كه براي رشد و ترميم بافت‌هاي بدن و خون‌سازي لازمند.

گروه شیر و لبنیات

شير و فرآورده‌هاي آن از جمله ماست، پنير، كشك و بستني در این گروه قرار دارند كه مهم‌ترین منبع تأمین کلسیم مورد نیاز بدن هستند و در تشکيل استخوان، دندان و استحکام آنها نقش مؤثري ايفا مي‌كنند. اين گروه همچنين داراي كلسيم، فسفر، پروتئين، ويتامينB2، ويتامينB12، ويتامين A و ساير مواد مغذي از جمله ويتامينA است كه براي رشد و سلامت پوست مفيد است.

گروه چربي‌ها( روغن و كره)

رژيم غذايي سالم، مصرفِ زياد روغن را توصيه نمي‌كند و ترجيح اين است كه مصرف چربي و قند به حداقل برسد. همچنين بهتر است به جای روغن‌های چرب گیاهی(مارگارين)، از جایگزین‌هایی مانند روغن زیتون استفاده شود و مصرف غذاهای سرخ‌کردنی به حداقل برسد؛ چرا كه فاقد ارزش غذایی است كه به آن غذاي «کالری خالی» مي‌گويند. برای داشتن رژیم غذایی سالم و وزن متعادل، علاوه بر موارد فوق، مصرف الکل، غلات تصفیه‌شده، چربی‌های جامد، چربی‌های اشباع، چربی‌های ترانس، نمک و قند نيز بايد به نازل‌ترين حد ممكن برسد.

بنابراين رژیم غذایی سالم، رژیمی است که 2000 كالري روزانه مورد نياز بدن يك فرد سالم را به او برساند و همه مواد مورد نياز و ضروري بدن را به منظور حفظ حيات و تندرستي تأمين كند. البته لازم به ذكر است كه میزان دقیق کالری مورد نیاز هر فرد به نسبت سن، جنسیت و فعالیت بدنی‌اش تعيين مي‌شود؛ مثلاً ورزش‌كاران به كالري بيشتري نياز دارند.

چرا رژیم غذایی مناسب اهميت دارد؟

اندام‌ها و بافت‌های بدن برای كاركرد درست نیاز به تغذیه‌ مناسب دارند؛ در غیر این‌صورت بدن مستعد بیماری، عفونت، خستگی، عملکرد ضعیف، دیابت، چاقی، بیماری‌های قلبی و انواع سرطان مي‌شود، ضمن آنكه تقريباً همه مواد غذايي خاصيت مقابله با عوامل بيماري‌زا را دارند.

رژیم لاغری

رژیم لاغری نوعي سبك تغذيه به منظور كاهش وزن است. گرچه این روش برای افراد چاق مفید است ولی به صورت بالقوه مي‌تواند برای افراد معمولی خطرناک باشد. بنابراين پزشك يا متخصص تغذيه تعيين مي‌كند كه چه کسی باید رژیم لاغری بگیرد. علاوه بر اين، عموماً یک سوم افرادی که به منظور کاهش وزن، از رژيم‌هاي سخت لاغري كه با تركيب نادرست غذاها همراه اند، استفاده مي‌كنند، كاهش وزن بدن‌شان پس از چند هفته متوقف مي‌شود و دوباره دچار افزايش وزن مي‌شوند. از اينرو پس از مدتی انگیزه اولیه‌ را از دست داده و مجدداً به وزن سابق و گاهي حتي بيشتر از وزن سابق باز مي‌گردند. ضمن آنکه چنین رژیم‌های نادرست و غیر اصولی‌ای مانند رژیم‌های لاغری سریع، براي سلامتي تهديد محسوب شده و مشكلات بزرگي ایجاد می‌کنند.

فوايد و معايب رژیم کتوژنیک

رژیم كتوژنيك (رژیم كتون)، به معنای مصرف بیشتر کتون است. کتون ماده‌ای است که از سوختن چربی کبد به وجود می‌آید و انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. این حالت زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر به تأمین انرژی از سوختن قند(گلوکز) نباشد؛ یعنی مصرف كربوهيدرات که حاوی قند هستند باید به حداقل ممكن برسد و مصرف چربی افزایش یابد تا بدن انرژي مورد نياز سوخت و ساز خود را از شکستن اسیدهای چرب حاصل کند.

نکته جالب در این رژیم، تغییر طعم و بوی دهان است؛ به طوری که به دلیل وجود ترکیبات آروماتیک(خوشبو کننده)، دهان بوی میوه می‌گيرد.

رژيم كتوژنيك اولین بار در سال 1920 برای درمان کودکان مبتلا به صرع و تشنج ابداع و استفاده شد. طی تحقیقات دانشمندان دريافتند که استفاده از رژیمی با کربوهیدارات كم و چربی زياد، حملات تشنج را در کودکان کاهش داده یا متوقف مي‌کند. سپس اطلاعات بدست آمده از بیمارانی که تحت رژیم کتوژنیک قرار داشتند، نشان داد كه اين رژيم كارآمد است و از اينرو استفاده از رژیم كتوژنيك گسترش یافت و مورد استقبال عمومی قرارگرفت.

از فواید این رژیم این است که طرفداران آن معتقدند به وسیله رژیم کتوژنیک کاهش وزن بهتر، اشتهای کمتر و شفافیت ذهنی بیشتری را تجربه کرده‌اند. اما عده‌ای از پزشکان و محققان حوزه پزشكي و سلامت، به مناسب بودن این رژیم به دیده شک می‌نگرند و شواهدی مبتنی بر عدم کارایی آن برای همه افراد در دست دارند.

از آنجایی‌که رژیم کتوژنیک، یک رژیم پزشکی است که باید مطابق اصول صحیح و برای اهداف خاصی مورد استفاده قرار گیرد، استفاده طولانی مدت از آن، سودمند نیست، ضمن آنکه استفاده مداوم از آن که به معنای کاهش مصرف کربوهیدرات است، می‌تواند سردرد، یبوست، مشکلات تنفسی و دیگر مشکلات ایجاد کند. بنابراین این رژیم برای همه از جمله افرادی که به دنبال ورزش حرفه‌ای، تخصصی و افزایش مقدار ماهیچه هستند، مناسب نیست.

نتیجه‌گیری

همانطور که گفته شد گرچه این رژیم جزو رژیم‌های کاربردی دسته‌بندی شده که برای افراد چاق و مبتلا به دیابت نوع دو مناسب و در همه‌جا از محبوبیت برخوردار است اما برای همه افراد مناسب نیست. مراقبت‌کنندگان از سالمندان و کودکان قبل از به کار بردن رژیم کتوژنیک برای این افراد یا بیماران دارای مشکلات زمینه‌ای، بهتر است با یک متخصصِ این حوزه مشورت نموده و سپس از آن برای این دسته از افراد استفاده کنند.

تعريف گياه‌خواری

گیاه‌خواری سبكی از تغذيه و نوعي رژيم لاغری محسوب می‌شود كه در آن، شخص از مصرف مواد و محصولاتی نظير گوشت قرمز، گوشت سفيد ماكيان و پرندگان، گوشت شكار، انواع ماهی، صدف و به طور كلي هرگونه محصول حيوانی امتناع كرده و مصرف انواع ميوه‌ها، سبزيجات، حبوبات، دانه‌ها و خشك‌بار را جایگزين آنها می‌كند.

سبک‌های مختلف گياه‌خواری

گياه‌خواری به سبک‌های گوناگون اجراء می‌شود كه در ادامه آنها را شرح خواهيم داد:

گياه‌خواری شير و تخم مرغ: كه در اين روش فرد از هيچ گوشت حيوانی استفاده نمی‌كند ولي محصولات حيوانی نظير انواع لبنيات و تخم‌مرغ را می‌خورد.

گياه‌خواری شير: كه شبيه گياه‌خواری شير و تخم‌مرغ است با اين تفاوت كه در آن تخم‌مرغ مصرف نمی‌شود.

گياه‌خواری تخم مرغ: كه شير و لبنيات از اين رژيم حذف می‌شود ولي تخم‌مرغ در سبد غذايی اين رژيم باقی می‌ماند.

خام گياه‌خواری كه در آن هيچ فرآورده حيوانی مصرف نمی‌شود. در واقع خام گياه‌خواری شكل بسيار سخت‌گيرانه گياه‌خواری است كه هر نوع مصرف محصولات حيوانی را ظالمانه تلقی كرده و آن را محكوم می‌كند. طرفداران آن حتي مصرف ساير فراورده‌های حیوانی از جمله عسل، گلوتن، قرمز دانه مكزيكی(کارمین)، پپسین، انواع ویتامین D3، شِلاک، آلبومین و کازئین را نيز بر خود ممنوع و قدغن می‌کنند. آنها معتقدند که مصرف انواع فراورده‌های حیوانی می‌تواند سلامتی‌شان را در معرض خطر قرار داده و برای محیط ‌زیست عواقب جبران‌ناپذیری در بر داشته باشد.

نقدی بر گیاه‌خواری و خام گیاه‌خواری

پژوهش‌ها حاکی از آن هستند که رژیم‌های گیاه‌خواری و خام گیاه‌خواری فاقد چربی‌های اشباع‌شده و کلسترول و در مقابل دارای مقادیر زیادی ویتامین، مواد معدنی، فیبر و گیاهان مقوی و سالم هستند. هر دوی این رژیم‌ها سرشار از مواد مغذی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌ها، غلات کامل، خشک‌بار و فراورده‌های سویا هستند اما اگر کسی بدون برنامه‌ درست از این رژیم‌ها تبعیت کند بدنش با کمبودهای جدی از جمله کمبود آهن، کلسیم و کمبود ویتامین D مواجه خواهد شد.

طرف‌داران هر دو رژیم، کمبود ویتامین B12 و اسیدهای چرب امگا3 دارند ولی کمبود این مواد در رژیم خام گیاه‌خواری بیش از رژیم گیاه‌خواری است. تحقیقات نشان داده‌اند که اگر هر یک از این رژیم‌ها به‌ درستی تنظیم شوند، استفاده از آنها در تمام مراحل زندگی مجاز است در غیر اینصورت بدن با کمبودهای امگا3، ویتامین D، ویتامین B12، و کمبود آهن و کلسیم مواجه شده و سلامت جسم و روان مختل خواهد شد. بنابراین چنانچه طرفداران این رژیم‌ها تمایل داشته باشند به این سبک تغذیه روی بیاورند، لازم است از پزشک و متخصص این حوزه کمک بگیرند و مکمل‌های لازم را مصرف کنند.

مطالعات محدود دیگری ثابت کرده‌اند که رژیم‌های گیاه‌خواری و خام گیاه‌خواری در ابتلاء به برخی بیماری‌ها نیز تفاوت اندکی دارند، مثلاً خام گیاه‌خواران کمتر از گیاه‌خواران در معرض ابتلاء به دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و انواع سرطان قرار می‌گیرند. همچنین شاخص توده بدنی (BMI) خام گیاه‌خواران کمتر از گیاه‌خواران است؛ از اینرو هر چه سن‌شان افزایش یابد، کمتر دچار افزایش وزن می‌شوند. البته توصیه به استفاده از هر دوی این رژیم‌ها مستلزم تحقیقات بیشتر است و با قطعیت نمی‌توان درباره مزایا و معایب رژیم گیاه‌خواری صحبت نمود، بلکه لازم است مضرات خام گیاه‌خواری یا گیاه‌خواری را نیز در نظر گرفت.

نتیجه‌گیری

با توجه به اینکه رژیم گیاه‌خواری و خام گیاه‌خواری قوانین سختگیرانه‌ای دارند و علیرغم نیاز بدن، مصرف پروتئین و گوشت حیوانی در آنها قدغن است، ممکن است در صورت پایبندی به این رژیم‌ها، بدن‌تان در معرض انواع کمبودها قرار بگیرد؛ بنابراین چنانچه قصد دارید از این رژیم‌ها به عنوان روشی برای لاغری و کاهش وزن استفاده کنید، توصیه می‌شود قبل از هرگونه اقدام خودسرانه و تدوین برنامه گیاه‌خواری به تنهایی، با یک متخصص این حوزه مشورت کنید و چنانچه او مقید بودن به این رژیم را برایتان بی ضرر تشخیص داد، از برنامه مخصوص آنها استفاده و تبعیت کنید.

بر اساس نظر متخصصان تغذیه، دستیابی هر رژیم غذایی به نتیجه درست به سه عامل مهم بستگی دارد که عبارت‌اند از:

نوع ماده غذایی که مصرف می‌کنیم

میزان مواد غذایی که در هر وعده استفاده می‌کنیم

زمانی که غذا را می‌خوریم

به بیان ساده‌تر و بهتر باید گفت که یک رژیم غذایی مفید یا بهترین رژیم غذایی، استفاده از مواد غذایی سالم در وعده‌های منظم است. یعنی مواد غذایی سالم در وعده‌های منظم و به میزان صحیح مصرف شود. زیرا یکی از مهم‌ترین هدف‌های داشتن رژیم غذایی، حفظ سلامتی بدن است.

هرچند رعایت رژیم غذایی ساده‌­ترین راه کاهش وزن است اما ممکن است در برخی از افراد نیز مؤثر نباشد. در این موارد روش بعدی عمل اسلیو معده است. دکتر علی امیراحمدی پزشک متخصص و جراح اسلیو معده، می­تواند برای کاهش وزن به این افراد کمک کند.

روش­های مختلف کاهش وزن و میزان تأثیر هرکدام در لاغری

برای کاهش وزن و مقابله با چاقی روش‌های متفاوتی وجود دارد که باتوجه به میزان اضافه‌وزن و زمان دستیابی به وزن دلخواه می‌توان روش مناسب را انتخاب کرد. برخی از این روش‌ها در زیر بیان شده‌اند که عبارت‌اند از:

انجام ورزش‌های قدرتی و ورزش‌های هوازی

داشتن تحرک و انجام ورزش‌های مختلف همیشه یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌های دستیابی به وزن دلخواه بوده است. انجام این حرکات نه‌تنها به کاهش وزن کمک می‌کنند بلکه باعث حفظ سلامتی و تندرستی و رسیدن به تناسب‌اندام نیز می‌شوند.

مصرف گیاهان دارویی

مصرف گیاهان دارویی از دیرباز بین مردم رواج داشته و طرفداران خاص خود را دارد. بیشتر افراد مصرف گیاهان دارویی را به دلیل عوارض کمترشان به داروهای شیمیایی ترجیح می‌دهند. استفاده درست و اصولی از این گیاهان مفید است اما اگر بیش از حد معمول مصرف شود ممکن است مضراتی نیز داشته باشد.

استفاده از داروهای مخصوص لاغری و کاهش وزن

این روزها تبلیغات زیادی در رابطه ‌با داروهای لاغری وجود دارد که ممکن هر فرد دارای اضافه وزنی را برای استفاده وسوسه کند. اما لازم است بدانید که اگرچه ممکن است مصرف این داروها در زمان کوتاه اثربخش باشد اما بدون شک عوارضی را در طولانی‌مدت به دنبال خواهد داشت.

رعایت رژیم غذایی

یکی از بهترین روش‌های کاهش وزن، استفاده از رژیم غذایی است. رعایت رژیم غذایی نه‌تنها برای کاهش وزن روش مطمئن و درستی است بلکه سلامتی بدن را نیز تضمین می‌کند. زیرا در رژیم‌های غذایی، به استفاده از مواد غذایی سالم و مصرف تمامی گروه‌های غذایی در وعده‌های منظم سفارش شده است. به‌کارگیری این روش تأثیر بسیار زیادی در درمان چاقی و دستیابی به یک سبک زندگی سالم خواهد داشت.

انجام جراحی‌­های لاغری

یکی دیگر از روش­های قطعی و مطمئن برای کاهش وزن انجام جراحی لاغری است. از انواع این عمل‌های جراحی می‌توان به عمل بای‌پس و عمل اسلیو معده اشاره کرد. در این روش افراد می­توانند با انجام عمل جراحی به وزن مطلوب و دلخواه خود دست پیدا کنند.

از موارد ذکر شده می‌توان نتیجه گرفت که برنامه‌ریزی برای کاهش وزن بهتر است زیر نظر یک متخصص و با مشورت گرفتن از او انجام شود، زیرا پزشک بر اساس سیستم بدنی فرد می‌تواند رژیم مناسبی را پیشنهاد دهد. در نتیجه فرد می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با خیال راحت به وزن دلخواه دست پیدا کند بدون آنکه آسیبی به سلامتی‌اش وارد شود.

بهترین توصیه برای کاهش وزن چیست؟

با وجود روش‌های مختلفی که برای لاغری پیشنهاد می‌شود اغلب افراد دچار سردرگمی می‌شوند و نمی‌دانند که کدام روش بهتر و کم‌خطرتر است. باتوجه‌به توضیحاتی که درباره رژیم غذایی و انواع آن بیان شد می‌توان به این نتیجه رسید که بهترین توصیه برای رسیدن به وزن مطلوب، استفاده از رژیم‌های لاغری صحیح و مطمئن در کنار انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی مناسب است. با استفاده از این روش دیگر نگران بروز هیچ‌گونه عوارضی نخواهید بود و به این­­ترتیب می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و از ساده‌ترین روش به وزن دلخواه خود دست پیدا کنید.

لازم به ذکر است درصورتی‌که رعایت رژیم غذایی در کاهش وزن مؤثر واقع نشد، گزینه بعدی انجام جراحی لاغری است که باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

باید دانست که رسیدن به وزن دلخواه بعد از عمل جراحی لاغری، تنها حدود 50 درصد به انجام عمل بستگی دارد و 50 درصد دیگر آن به رعایت رژیم غذایی درست و مناسب بعد از عمل وابسته است.

از میان تمام روش‌های موجود برای کاهش وزن، جراحی اسلیو معده یک روش مؤثر محسوب می‌شود. دکتر علی امیراحمدی پزشک متخصص و جراح اسلیو معده، این روش را مؤثرترین روش برای کاهش وزن و لاغری در زمان کوتاه معرفی می‌کند.

روش انجام عمل اسلیو معده چگونه است؟

عمل اسلیو معده امروزه یکی از روش‌های مرسوم جراحی لاغری به شمار می‌آید. در این روش، جراح حجم قابل‌توجهی از معده (حدود 70 درصد) را برداشته و به این­ترتیب گنجایش معده را کاهش می‌دهد. درنتیجه فرد هنگام غذا خوردن زودتر از بقیه احساس سیری می‌کند و درنتیجه در کنار داشتن یک رژیم غذایی صحیح باعث کاهش وزن می‌شود.

برخی افراد ممکن است این تصور را داشته باشند که برداشتن حجم زیادی از معده ممکن است در کار دستگاه گوارش اختلال ایجاد کند و به همین دلیل از انجام این عمل ترس خواهند داشت. ولی پزشکان با داشتن مهارت کافی در این زمینه، تنها قسمت‌هایی از معده را حذف می‌کنند که هیچ‌گونه اختلالی برای فرد ایجاد نخواهد کرد.

رژیم غذایی صحیح و مناسب بعد از جراحی لاغری اسلیو معده چیست؟

عمل اسلیو معده نیز مانند سایر عمل‌های جراحی لاغری نیازمند رعایت درست یک رژیم غذایی اصولی است. در غیر این صورت نتیجه دلخواه فرد را به دنبال نخواهد داشت. همان‌طور که گفته شد در این عمل حجم معده کاهش می‌یابد و فرد باید توجه داشته باشد که برای جلوگیری از بروز هرگونه ناراحتی باید تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش داده و از حجم مواد غذایی بکاهد. یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

مصرف مایعات فراوان در روزهای ابتدایی بعد از عمل

معمولاً توصیه می‌شود افراد در هفته ابتدایی بعد از عمل از مایعات به صورت رقیق‌شده و به میزان زیاد استفاده کنند. این روش باعث می‌شود علاوه بر تأمین آب موردنیاز بدن، به معده فشار وارد نشود. ممکن است در ظاهر خوردن مایعات به‌تنهایی سخت به نظر برسد اما باید گفت که خود شخص نیز بعد از عمل اشتهایی برای خوردن غذا نخواهد داشت. مایعات مناسب برای این مدت عبارت‌اند از:

آب به همراه عسل

آب گوشت به صورت رقیق

آب میوه‌ها و سبزی‌ها

نوشیدنی‌های بدون گاز و بدون کافئین

بهترین نوشیدنی برای سه روز اول بعد از عمل، محلول آب و عسل است که می‌تواند ایمنی بدن را نیز افزایش دهد. برای کسب نتیجه مناسب، بهتر است مصرف مایعات صاف‌شده و رقیق تا ماه اول رعایت شود. به مرور می‌توان غلظت این مایعات را افزایش داد تا کم‌کم معده برای دریافت مواد غذایی غلیظ‌تر آماده شود. اما باید از مصرف نوشیدنی‌های گازدار خودداری کرد.

مصرف غذاهایی به صورت پوره یا میکس

بعد از گذشت ماه اول که به مصرف مایعات اختصاص داشت، از ابتدای ماه دوم تا پایان ماه سوم می‌توان غذاهایی به‌صورت پوره شده یا میکس استفاده کرد. از غذاهای مناسب برای این مدت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مصرف انواع سوپ‌ها به صورت میکس شده

استفاده از گوشت ماهی به صورت پوره یا له‌شده

پوره سیب‌زمینی

مصرف انواع سبزی‌های بخارپز شده و له‌شده

در این مرحله معده آمادگی دریافت غذاهای جامد را دارد ولی همان‌طور که گفته شد باید به صورتی باشند که هضم و گوارش آن­ها به سادگی انجام شود.

مصرف غذاهای عادی البته با حجم کم

از ماه چهارم به بعد فرد می‌تواند غذاهای عادی را با حجم کم و در وعده‌های بیشتر مصرف کند.

امروزه انجام جراحی لاغری یک روش مرسوم برای کاهش وزن محسوب می‌شود و افراد باید توجه داشته باشند که علاوه بر این‌که این عمل‌ها باید توسط متخصص آن انجام شود، رعایت رژیم غذایی بعد از عمل نیز برای حفظ سلامتی اهمیت فراوان دارد و باید به‌صورت جدی به آن توجه شود.

این مطلب درباره ویژگی‌های یک رژیم لاغری سالم نوشته شده است. ضمنا به مواردی می‌پردازد که باید برای داشتن بدنی سالم در هر نوع رژیم غذایی رعایت شود.اکنون، مردم برای کم کردن وزن خود و رسیدن به اندامی متناسب و بدنی سالم به راه‌های مختلف متوسل شده و کارهای مختلفی انجام می‌دهند. انواع رژیم‌های لاغری، نمونه‌هایی از همین موارد هستند که با نتایج مختلفی نیز همراهند.

با بالا گرفتن این کار، اکنون ارائه این برنامه‌های غذایی به بخش بزرگ و مهمی در زندگی افراد تبدیل شده است. در مقابل نسخه‌ها و رژیم‌های مثبت و علمی که برای کاهش وزن ارائه می‌شود، متاسفانه برخی موارد نیز بدون آگاهی از مکانیسم بدن بوده و به آن آسیب می‌رسانند.

در ادامه مطلب به مواردی می‌پردازیم که یک رژیم لاغری سالم داراست.

ویژگی‌هایی رژیم لاغری سالم

کم شدن وزن با شیبی ملایم و حساب شده:

توصیه می‌شود از رژیم‌های افراطی که به شما وعده کاهش وزن فوری در زمانی کوتاه را می‌دهند به شدت پرهیز کنید. این دستورات لاغری اغلب جنبه تجاری داشته و با تبلیغات وسیع انجام می‌شوند و در عمل کار چندانی از پیش نمی‌برند. بهترین رژیم لاغری موردی است که بتواند کم کردن وزن را در پروسه‌ای معقول و در زمان قابل قبول ارائه دهد.

توجه به نیازهای اساسی بدن: در اغلب رژیم‌های لاغری، مصرف برخی مواد غذایی کاهش یافته یا به‌کلی منع می‌شود. اما این به‌معنای بی‌توجهی به نیازهای اصلی بدن به مواد گوناگون نیست. حذف مواد بدون جایگزین می‌تواند تاثیرات نامطلوب و گاه جبران‌ناپذیری در سلامتی افراد به‌جا بگذارد. بنابراین لازم است در هر رژیم غذایی که انتخاب می‌کنیم به این نکته مهم و ساختاری توجه داشته باشیم و همه مواد مغذی و لازم برای بدن را حتما در لیست غذای رژیمی خود لحاظ کنیم. اما می‌توان با صلاحدید کارشناس تغذیه مقادیر آنها را تاحدودی تغییر داد.

حذف چربی‌های اضافه: برخی رژیم‌های ناسالم لاغری، به اشتباه حجم زیادی از بافت ماهیچه‌ای بدن را هدف قرار داده و از بین می‌برند. این در حالی است که یک رژیم سالم باید بتواند ضمن حذف چربی‌های اضافه، بافت‌های مفید را حفظ کرده و گسترش دهد. با توجه به رویکرد برخی ورزشکاران به این رژیم‌های غذایی، توجه به حفظ بافت ماهیچه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است.

جلوگیری از دهیدراته شدن: رژیم‌ لاغری عجولانه و فوری، اغلب با کاهش مقدار زیادی از آب بدن همراه است. در حالی که سلول‌ها و دستگاه‌های مختلف بدن برای انجام طبیعی کارهای خود نیاز شدیدی به آب دارند. کاهش یا حذف این ماده حیاتی اغلب به آسیب‌های جدی و خطرناکی منجر می‌شود که گاه قابل جبران نیز نیستند.

کاهش وزن باید به‌راحتی و بدون گرسنگی انجام شود: رژیم گرفتن به معنای گرسنگی کشیدن نیست، بلکه کم کردن وزن باید به‌راحتی و بدون تغییر بزرگی در برنامه زندگی شما اجرا شود. حذف تحرک بدنی یا ورزش در رژیم سالم به‌هیچ‌عنوان قابل قبول نیست.

رژیم‌های غذایی که بدن را در گرسنگی و فقر غذایی نگه می‌دارند محکوم به شکست هستند. این برنامه‌ها خیلی زود جای خود را به اشتهای شدید و عطش بیشتر برای مصرف غذا داده و نهایتا به چاقی منتهی می‌شوند.

در رژیم‌های سالم، مواد طبیعی مصرف می‌شوند: در هر رژیم لاغری مقدار قابل توجهی از چربی و مواد قندی از برنامه غذایی حذف می‌شود. اما اگر برنامه مناسبی برای مصرف مابقی این مقدار وجود نداشته باشد، می‌تواند به بدن آسیب برساند. چربی‌های ترانس و اشباع و قندهای مصنوعی از مواردی هستند که حذف آنها از برنامه غذایی، ضمن کاهش وزن به حفظ سلامتی هم کمک زیادی می‌کند. با استفاده از چربی مفید و قندهای طبیعی به‌خوبی می‌توان انرژی مورد نیاز بدن را بدون آسیب رساندن به آن تامین نمود.

کلام پایانی

به‌طور خلاصه یک رژیم لاغری سالم، بدون ایجاد فقر غذایی یا کمبود آب و بدون احساس ناراحتی، با حذف مواد غیرطبیعی و مقادیر اضافه غذا وزن شما را کاهش می‌دهد. رعایت رژیم باید با مصرف مواد مغذی و تحرک بدنی همراه بوده و در تمام مدت سلامتی فرد تحت کنترل باشد.

مهمترین هدف حفظ تناسب اندام پیش از نوروز چیست؟

همه ما می‌دانیم که تعطیلات نوروز یکی از زمان‌های خاصی است که می‌تواند منجر به افزایش وزن بدن شود. زیرا در این ایام نه تنها انسان از انجام فعالیت‌های بدنی خود می‌کاهد، بلکه با مصرف انواع آجیل‌ها پروتئین بیشتری را وارد بدن می‌کند. از این رو بدن بیش از اندازه نیاز خود ویتامین و پروتئین دریافت می‌کند و فرد دچار افزایش وزن می‌شود.

برای آن که از بروز چاقی در این دوران جلوگیری کنید، لازم است به بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز توجه ویژه‌ای نشان دهید. می‌توانید به راحتی از برنامه‌های مناسب رژیم غذایی برای این ایام استفاده کنید، یا در کنار مصرف آجیل‌های مختلف به انجام فعالیت‌های بدنی نیز بپردازید. این فرآیند به شما کمک خواهد کرد که تناسب اندام خود را در این ایام حفظ کنید.

پس نوشتن هدف خود پیش از آغاز ایام تعطیلات، می‌تواند همچون نقشه راه برای رسیدن به هدف شما را یاری برساند. این نکته را به خاطر داشته باشید که باید اهداف خود را در محلی مقابل چشم خود نصب کنید، تا هر روز صبح آنها را مشاهده نموده و به نوعی برای شما یادآوری شود. تنها در این صورت است که قادر خواهید بود به بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز توجه نموده، و به هدفی که دارید برسید.

افرادی که برای رسیدن به هدف خود برنامه ریزی می‌کنند، نسبت به افرادی که تنها در ذهن خود به دنبال دستیابی به نتیجه هستند، موفق‌تر عمل خواهند کرد. پس بهتر است در کنار تعیین هدف، برای رسیدن به آن تلاش نیز نمایید.

چه بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز مهم است؟

نکات مهمی وجود دارد که توجه به آنها کمک می‌کند تا انسان قادر باشد در ایام نوروز تناسب اندام خود را حفظ کند. از جمله مهمترین این نکات باید به موارد زیر اشاره کنیم:

تلاش کنید در این نوروز به آرامی غذا میل کنید. اگر به مدت 15 الی 20 دقیقه خوردن غذای شما طول بکشد، مغز پیامی با عنوان سیر بودن برای بدن شما ارسال خواهد کرد، که منجر می‌شود تا شما دست از خوردن غذای زیاد بکشید.

از جمله بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز این نکته است که همیشه از آب برای رفع تشنگی خود استفاده کنید. بدون تردید استفاده از نوشیدنی‌های دیگری غیر از آب، نه تنها تشنگی بدن شما را رفع نخواهد کرد، بلکه منجر می‌شود که بدن شما کالری بیشتری دریافت کند و با اضافه وزن مواجه شوید.

می‌دانیم که خوردن لذت بسیار زیادی برای بدن در پی دارد. اما اگر بدون درنظر گرفتن لذت ورزش، تنها به لذت خوردن توجه کنید، ممکن است بعد از تعطیلات عید با اضافه وزن زیادی مواجه شوید. پس رعایت این نوع بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز می‌تواند شما را از رسیدن به وزن اضافی دور کند.

حتما به خاطر داشته باشید که در ایام نوروز حداقل بین 7 تا 8 ساعت خواب داشته باشید. در صورتی که به اندازه کافی در تعطیلات استراحت و خواب داشته باشید، سوخت و ساز بدن شما می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. در نهایت از افزایش وزن و چاقی شما جلوگیری خواهد نمود.

بهترین روش رعایت رژیم غذایی در تعطیلات نوروز چیست؟

آجیل، شیرینی، انواع نوشیدنی‌های قندی و موارد دیگر همگی دلایلی هستند که می‌توانند منجر به افزایش وزن بدن شما شوند. برای آنکه بتوانید رژیم غذایی مناسبی را در این ایام رعایت کنید، نیاز است به بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز توجه ویژه ای نمایید. مثلا بهتر است از مصرف آجیل در آخر شب‌ها خودداری کنید.

زیرا زمانی که بدن توانایی هضم این مواد پر انرژی را نداشته باشد، آنها را تبدیل به چربی‌های اضافی نموده و تناسب اندام را از بین می‌برد. از سوی دیگر بهتر است این نکته را به خاطر داشته باشید که مصرف نوشابه را به طور کلی از برنامه رژیم غذایی خود حذف کنید. زیرا این نوشیدنی هیچ گونه ماده مغذی برای بدن نداشته و تنها دارای شیرین کننده‌ها و کافئین است.

از دیگر بایدها و نبایدها در رژیم غذایی عید نوروز مصرف سالاد بدون سس است. می‌توانید به جای مصرف سس، از ماست، روغن زیتون و آبلیمو که با هم ترکیب شده‌اند استفاده کنید. رعایت تمامی این نکات حفظ تناسب اندام در ایان نوروز را برای شما در پی خواهد داشت.

رژيم غذايي كتوژنيك چيست؟
رژیم کتوژنیک یک رژیم حاوی کربوهیدرات کم و چربی زیاد است که به منظور لاغری سریع، کاهش وزن و بهبود سلامت استفاده می‌شود و در سراسر دنیا از محبوبیت خاصی برخوردار است. تحقیقات حاکی از آن بوده‌اند که رژیم غذایی کتو در کاهش چربی شکمی مؤثر واقع شده و در بهبود بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع دو و اختلال شناختی موفق عمل کرده‌است.
اصول رژیم کتوژنیک
اصل کلی در رژیم کتوژنیک بر این مبنا قرار دارد که مصرف کربوهیدرات کم (کمتر از 50 گرم در روز)، مصرف چربی زیاد(چربی جایگزین کربوهیدرات) و مصرف پروتئین به اندازه باشد. دلیل نام‌گذاری این رژیم این است که به دلیل کاهش مصرف کربوهیدرات و جایگزین شدن چربی به جای آن به عنوان منبع تأمین انرژی، بدن انرژی مورد نیاز خود را مستقیماً از چربی بدست می‌آورد که به این فرایند کتوزیس(Ketosis) می‌گویند؛ یعنی بدن به جای گلوکز از مولکول‌های موجود در کبد حاصل از سوخت چربی سوخت و انرژی مورد نیاز را دریافت می‌کند.
اگرچه برخی معتقدند که مصرف چربی زیاد (به دلیل کالری بالا) برای سلامت مضر است ولی تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم کتوژنیک نسبت به رژیم‌های کم‌چرب، تأثیر بیشتری در کاهش وزن و کاهش اشتها دارد.
اولین گام در کاهش کربوهیدرات و رسیدن به وزن مطلوب و ثابت نگه‌داشتن آن، یافتن میزان مورد نیاز کربوهیدرات بدن‌تان است تا بتوانید با توجه به بدن خود، کمتر از میزان مورد نیاز، آن را مصرف کنید.
انواع رژیم کتوژنیک
این رژیم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که عبارتند از:
رژیم کتوژنیک استانداردSKD : در این روش، میزان مصرف کربوهیدرات کم(5 درصد)، چربی زیاد(75 درصد) و پروتئین متوسط(20 درصد) است.
رژیم کتوژنیک چرخه‌ایCKD: در این روش، در دوره‌های کوتاه‌مدت بین رژیم، فرد اجازه می‌یابد مقدار بیشتری کربوهیدرات مصرف کند(بعد از هر 5 روز محدودیت، 2 روز مصرف بیشتر).
رژیم کتوژنیک هدفمندTKD: در این روش، به هنگام ورزش می‌توان کربوهیدرات مصرف نمود.
رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا: این روش تقریباً مشابه نوع استاندارد ولی با افزایش بیشتر پروتئین همراه است. درصد مصرف پروتئین 35 درصد، چربی 60 درصد و کربوهیدرات همان 5 درصد است.
نکته: رژیم چرخه‌ای و هدفمند، مناسب و محبوب ورزشکاران و بدن‌سازان می‌باشد.
غذاهای مجاز رژیم کتوژنیک
آووکادو،کلم بروکلی، گوجه فرنگی، قارچ، فلفل و سبزی های دارای بزرگ سبز
بادام، گردو، دانه کدو تنبل، بادام زمینی و دانه آفتابگردان
تخم مرغ
روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن آووکادو، روغن کنجد و کره نارگیل
طعم دهنده‌های نعناع و لیمو
کره بادام زمینی، کره بادام و کره پسته
گوشت گاو
گوشت مرغ و بوقلمون
لبنیات پرچرب؛ ماست، کره، خامه و پنیر پر چرب
ماهی‌های آزاد، شاه ماهی و ماهی خال مخالی
میوه‌های کم قند مانند انواع توت‌ها
نمک، فلفل، سرکه، آبلیمو و ادویه‌های تازه
نوشیدنی‌های مجاز رژیم کتوژنیک
آب ساده
آب گازدار
اسموتی تهیه شده از نارگیل، شیر نارگیل، کاکائو و آووکادو
چای سبز بدون قند
قهوه تلخ
نوشابه، آب‌میوه، چای‌های شیرین و نوشیدنی‌های ورزشی
ممنوعیت‌های رژیم کتوژنیک
آبجو
انواع نان و دونات
پاستا، اسپاگتی و نودل
حبوبات و انواع لوبیا، مانند لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا قرمز و عدس
روغن ذرت، مارگارین و کانولا
سس باربیکیو، سس‌های حاوی قند و سس‌های غلیظ
سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، ذرت، نخود فرنگی، کدو تنبل و کدو اسکواش
شکر، بستنی، آب‌نبات و انواع شربت
غذاهای حاوی رنگ‌های مصنوعی، نگهدارنده‌ها و شیرین کننده‌های مصنوعی
فست فودها و گوشت‌های فرآوری‌شده مانند هات داگ
گندم، برنج، جو و محصولات گندم
مرکبات، انگور، موز و آناناس
مزایای رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک در ابتدا برای درمان بیماری‌های عصبی مانند صرع طراحی شد ولی بعدها وقتی که در بیماری‌هایی مانند دیابت نوع دو مورد استفاده قرار گرفت و موفقیت آن به اثبات رسید، محبوبیت بیشتری یافت. امروزه در بسیاری از بیماری‌ها به شرح زير این رژیم توصیه می‌شود:
آسیب‌های مغزی
آکنه و جوش
آلزایمر
بیماری قلبی
پارکینسون
سرطان
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک
صرع
عوارض جانبی رژیم کتوژنیک
گرچه رژیم کتوژنیک در بسياري از موارد موفق عمل كرده است، با اين‌حال ممکن است عوارضی داشته باشد. یکی از عوارض اين رژیم، آنفولانزای کتو(Keto flu ) نامیده می‌شود که داراي علائم کاهش انرژی و عملکرد ذهنی، افزایش گرسنگی، اختلال خواب، حالت تهوع، اشكال در هضم و کاهش عملکرد ورزشی است. به منظور پیش‌گیری از این مشکل، به يك‌باره و ناگهاني مصرف كربوهيدرات را به حداقل نرسانيد. بهتر است در روزهای اول شروع این رژیم، کربوهیدرات را به طور متعادل مصرف کنید و سپس به تدریج آن را کاهش دهید.
نکات مهم
از آنجایی‌که رژیم کتوژنیک تعادل آب و مواد معدنی را بر هم می‌زند، بنابراین افزودن نمک به وعده‌های غذایی یا مصرف مکمل‌های معدنی (3000 تا 4000 میلی گرم سدیم، 1000 میلی گرم پتاسیم،300 میلی گرم منیزیم) را فراموش نکنید.
رژیم غذایی کتوژنیک برای کسانی که دارای اضافه وزن یا مبتلا به دیابت هستند، فوق‌العاده است، اما برای ورزشکاران حرفه‌ای که قصد عضله‌سازی دارند و یا به دنبال افزایش وزن هستند، رژیم مناسبی نیست.
رژیم کتوژنیک هم مانند دیگر رژیم‌های غذایی، زمانی کارآمد خواهد بود که به مدت طولانی به آن پایبند باشید.